Eigenschap 4 – Denk win-win

Het klinkt zo logisch: win-win. ‘Or no deal’, voegt Covey daar nog aan toe. Toch is het minder vanzelfsprekend dan je zou denken. Zeker in de sport is het toch vaak win or lose. Of in wielertermen: dood of de gladiolen. Strijden tot je erbij neervalt dus. Tenzij je voor de kopman rijdt. Dan kun je zelf verliezen en tegelijkertijd toch winnen als je kopman wint.

Win-win en win-lose of lose-win is een manier van denken; een mindset die veel bepaalt. In feite gaat deze eigenschap over denken in schaarste of in overvloed. In het geval van schaarste is het ‘the winner takes all’, de rest heeft niets. Hoeft niet in wedstrijdverband, kan ook tijdens een gesprek op de fiets zijn. Dan verlies je bijvoorbeeld als de ander steeds aan het woord is en jij niet wordt gehoord en nauwelijks ruimte krijgt. Of als het gesprek je eigenlijk niet interesseert maar je uit beleefdheid doet alsof dat wel het geval is.

Is het gesprek op de fiets voor jullie beiden niet interessant maar voer je het evengoed, dan is het lose-lose. Hoe goed de intenties ook zijn, voor jullie beiden is het contact niet waardevol. Dat betekent niet meteen dat je beter geen contact kunt hebben, wel dat er iets moet veranderen om er wel een waardevolle ontmoeting van te maken. Oftewel, een win-win voor beiden.

Win-win als term voelt voor mij overigens niet helemaal passend. Het klinkt zelfs beetje inhalig ook. Maar het betekent alleen maar dat iets voor alle partijen waardevol is en dat je daarbij streeft naar het hoogsthaalbare. Waarom zou je voor minder gaan?

Win-win denken is denken in overvloed vanuit de zienswijze dat er genoeg is voor iedereen. Dan begin je heel anders. Wat me opvalt is dat wanneer je denkt in overvloed je sneller denkt aan de dingen die er echt toe doen. Want het nodigt je meteen uit om na te denken over de dingen die er in overvloed zijn. Bijvoorbeeld als je samen gaat fietsen. Wat is er dan in overvloed? En wat is voor de ander dan het belangrijkste en wat voor jou? Als de zon bijvoorbeeld schijnt is er doorgaans genoeg zon voor iedereen. Wat hebben we nodig voor een mooi avontuur? Wat doet de zon tussen ons schijnen? En wat is daarvoor nodig? Belangrijke vragen die ons meteen bij Eigenschap 5 brengen: Eerst begrijpen, dan begrepen worden.  Daarover in het volgende bericht meer.

Covey benadrukt met ‘or no deal’ het belang om geen concessies te doen. Concessies aan de win-win welteverstaan. Winnen betekent hier: hoe krijgen we het voor ons beiden waardevol? Dus als het alleen voor mij waardevol is, dan doen we het niet, want het moet voor jou ook waardevol zijn. Dat is ‘or no deal’.

Je mag hoog inzetten. Waarom zou je voor een ‘het was wel leuk’ fietsrit gaan? Is het niet beter om onze schaarse tijd beter te besteden? Dat gaat echter niet vanzelf. Fietsen is altijd leuk, maar ik ben er van overtuigd dat het mooier en beter kan. En dat begint met een goed gesprek over wat er echt toe doet en wat echt belangrijk en betekenisvol is. En over wat in overvloed beschikbaar is en met deze mindset begint het.  Anders ga je een gesprek aan over iets waar je eigenlijk niet in gelooft en wordt het mogelijk toch weer win-lose, lose-win of zelfs lose-lose. Dus denk in overvloed. Er is genoeg voor iedereen. En wees alleen tevreden als iedereen dat is.

Christiaan Warger