De kracht van een paradigmashift

Hoe we naar iets kijken bepaalt voor een groot deel wat we doen, welke ervaringen we opdoen en welke betekenis we daaraan geven. In die zin programmeren we ons eigen leven door onze overtuigingen en zienswijzen als het gaat om onszelf, anderen en de dingen die we doen.

Zie je gravel als een prestatiesport, dan bepaalt dit hoe je fietst, welke gegevens je wil zien op je fietscomputer, hoe je jezelf beoordeelt en waar je op let als je samen met anderen fietst. Een fietsrit druk je dan uit in prestatiegegevens, zoals de gemiddelde snelheid. En je vergelijkt deze wellicht met andere fietsers. Zie je gravel vooral als ontspanning, dan zul je meer geneigd zijn om lekker te toeren met alle ruimte voor bijvoorbeeld een kop koffie onderweg. Zie je gravel als een nieuwe lifestyle, dan let je bij de keuze van je outfit, de zonnebril op je neus en je fiets waarschijnlijk op andere dingen dan wanneer je vooral gericht bent op prestaties.  Mogelijk heb je behoefte om jezelf op een bepaalde manier te laten zien op social media, stiekem in de hoop dat anderen je gaan zien zoals je graag gezien wil worden. Hoe en wat hangt grotendeels af van het paradigma dat leidend is.

De reden dat het zo belangrijk is om je paradigma’s te kennen, lees de beelden die we vormen van de werkelijkheid (oftewel je zienswijzen), is dat we betekenisvolle veranderingen kunnen realiseren als we onze paradigma’s veranderen. In ‘De 7 eigenschappen van effectief leiderschap’ vertelt Covey over een treinreis en dat op een gegeven een vader met zijn kinderen instapt. De kinderen waren super druk en de vader staarde in zichzelf gekeerd voor zich uit. Meerdere treinreizigers raakten geïrriteerd, inclusief Covey. Toen hij de vader vroeg om in te grijpen vertelde de man dat de moeder van de kinderen een paar uur eerder was overleden in het ziekenhuis. Je kunt je voorstellen dat Covey daarna heel anders keek naar deze kinderen en hun vader en dat hij zich direct ook totaal anders ging verhouden tot deze mensen.

Dit voorbeeld toont hoe een fundamentele verandering het gevolg is van een ingrijpende paradigma verandering: een passieve vader met vervelende kinderen werd ineens een vader die net zijn vrouw was kwijtgeraakt met kinderen die hun moeder net hadden verloren. Dat maakt een enorm verschil. In dit voorbeeld ontstond de paradigmaverschuiving spontaan. Je kunt dit soort paradigma veranderingen echter ook zelf initiëren, waardoor je dus dingen echt kunt veranderen.

De 7 eigenschappen van Covey zijn dan ook gebaseerd op dit soort veranderingen van paradigma’s met grote gevolgen voor de ervaringen die je bijvoorbeeld opdoet tijdens het fietsen. Daarom is het heelinteressant om je eigen paradigma’s te onderzoeken om er achter te komen of ze wel brengen wat je zoekt en echt belangrijk vindt. Door ze te veranderen voor betere paradigma’s ontwikkel je tevens het vermogen om de dingen te doen die tellen en die creëren wat er echt toe doet voor jou.

Praktisch

Zelf heb ik onderstaande opdracht gedaan. Daarna realiseerde ik me hoe de paradigma’s die ik had heel veel hebben bepaald in mijn leven. Paradigma is maar een woordje, maar dat een zienswijze zoveel invloed heeft realiseerde ik me eigenlijk niet. Door stil te staan bij de paradigma’s die Gravelrides.cc hebben gevormd, ontdek ik ook andere paradigma’s in mijn leven en zie ik steeds beter hoe invloedrijk ze zijn. Als je die verandert, verandert ook alles daarna en dus je leven op dat moment. Als ‘even niks aan mijn hoofd, gewoon lekker fietsen’ jouw leidende paradigma is als je gaat fietsen, dan heb je wellicht geen zin in deze oefening. Evengoed kan ik het je aanraden om jouw paradigma’s te onderzoeken en om je af te vragen wat ze jou brengen.

• Wat zie ik mezelf doen voor, tijdens en na het fietsen, waar heb ik de meeste aandacht voor en hoe belangrijk is dat voor mij?
• Welk paradigma hoort daarbij? Beginnend met ‘Gravel is voor mij …’ of ‘Ik zie gravel als…’
• Wat brengt dit paradigma jou? Beschrijf de voor- en nadelen en de ervaringen die je hebt voor, tijdens en na het fietsen en waardeer deze ervaringen bijvoorbeeld met een cijfer van 1 t/m 10
• Zijn er dingen die je frustreren of ervaringen die je mist? Wil je dingen doen die je nu (nog) niet doet? En hoe belangrijk is dat voor je? Kortom, wat zou je anders willen in je leven op de fiets?
• En welk paradigma heb je daarvoor nodig?

Lees je antwoorden op deze vragen nog eens terug na de drie eerstvolgende gravelritten en vul aan wat ontbreekt of wijzig wat toch niet helemaal klopt. Deel de definitieve antwoorden vervolgens met een vriend of vriendin, je partner of met ons en ga er een gesprek over aan.

Hoe bewuster je bent van jouw paradigma’s, hoe makkelijker het is om ze te veranderen en dus om de ervaringen op te doen die je zoekt voor jezelf en die je wellicht nu nog onvoldoende hebt. En wat voor fietsen geldt, is uiteraard ook toepasbaar op de andere dingen in je leven.

Succes! Ik ben benieuwd naar jouw paradigma’s en wat ze je brengen. Heb je een effectief paradigma die brengt wat je nodig hebt? Houden zo! Kom je erachter dat je toch het nodige mist of meer wil, dan weet je dus waar te beginnen 😊

Groet Christiaan